MEDIATIEF MOMENT febr. 2020 MEDIATIEF MOMENT febr. 2020

Over de top, in het laagland

‘Ten antwoord zegt Petrus tot Jezus: heer, góed is het dat wij hier zijn!-
als u het wilt zal ik hier drie tenten maken: voor u één, voor Mozes één en voor Elia één!’ (Matt 17:4 Naardense Bijbel)


Petrus wil op de top blijven. Hij wil dat moment, die topervaring vasthouden, liever dan terug te keren naar het aardse tranendal.
-  Als student theologie leerde ik op de colleges homiletiek (preekkunde) van de hoogleraar het volgende: dan ben je klaar met de preek, gelukkig, dat zit er op. Dan ontstaat als je niet oppast een verlies aan concentratie. Zorg dus dat je de woorden die je dan nog uit te spreken hebt, uitgeschreven voor je hebt liggen. Hij noemde m.n. het Onze Vader en zending en zegen.
-  Bij bergtochten schijnen de meeste ongelukken te gebeuren vlak na het bereiken van de top, als de aandacht betoverd door het succes, even afneemt.
Deze ervaring werd al door de oude kerkvaders gedeeld en verwoord.
Het gaat dan om wat zijn noemde de ‘list van de middagduivel’, die op het heetst van de dag, als de schaduwen kort zijn en het licht genadeloos is, op door hitte en inspanning vermoeide mensen afkomt, ‘het verderf*, dat toeslaat op de middag’. (Ps. 91:6). Verderf dat afkeer wekt van de plaats waar men is, weerzin, minachting geringschatting voor zichzelf en andere mensen, traagheid. Hij overvalt mensen na een grootste ervaring, na een inspannende reis of een ingrijpende gebeurtenis.
Het werd al door de kerkvaders uitgelegd als ‘de melancholie’, tegenwoordig zouden we zeggen een depressie of burn-out.

Hij overvalt mensen op - de top van hun leven - . Je bent in de dertig of ‘halverwege’, midlife en hebt alles wat je begeert, de reizen gemaakt die je wilde, de relatie waarin je gelukkig bent of niet, je bent op de top van je carrière, het droomhuis gekocht en dan…
Dan sta je voor een leegte. Is het vanaf nu nog slechts het dal dat lonkt, is de definitieve afdaling begonnen?

Deze woorden gelden misschien ook wel voor onze cultuur. Het gaat goed en tegelijkertijd baart de toekomst ons grote zorgen, nu we steeds beter het derde millennium overzien. Wat nu? Een crisis van de beschaving?
Dit beeld geldt ook voor geloof en kerk.

Hoe is het nu met ons geloven met de kerk? Over de top?
Af en toe nog een piek, een religieuze happening van jewelste, maar dan?
Laat ik daartegenover stellen: Ook in het laagland zijn we kerk. Ook wanneer we de piek weer achter ons hebben gelaten zijn we geloofsgemeenschap.
‘Op bergen en in dalen, ja overal is God’, zongen we.
Maar het lijkt er op alsof God verder verwijderd is in de dalen, de momenten van het leven die je als dal ervaart, dan op de toppunten van het leven.
Soms heb ik het idee, dat we de kerk in het dal als niet meer levensvatbaar zien, terwijl het dal evenzogoed als de bergtop bij het geloven hoort, ze vormen één geheel.
In een gebed van Sytze de Vries, ben ik lang geleden de woorden ‘ook in de dagen die grauw zijn’ tegengekomen. Ze hebben me nooit meer verlaten.
Daarom: onze lof aan en gebeden voor de gelovigen, de kerken die ook in de dalen, gedurende de dagen die grauw zijn, de lofzang gaande weten te houden en elkaar weten te bemoedigen en te inspireren.

*Andere vertaling: ‘de demon die op de middag verwoest’

Ds. Guus A.V. Fröberg
 
 
terug